Meer multicultureel maatschappelijk initiatief

Meer multicultureel maatschappelijk initiatief Academie voor Knooppunten
Met Mellouki Cadat 19 januari 2016

De bar van Miranda en Ramon – onderdeel van hun woonhuis – is de ideale plek voor vandaag. De bar is beschikbaar als er een plek nodig is voor een goed doel. Wij waren het goede doel: een groep mensen die bijeen kwam omdat we meer ruimte wensen voor multiculturele maatschappelijke initiatieven. Het is onderdeel van de Academie voor Knooppunten, een serie sessies voor mensen die maatschappelijke initiatieven van dienst zijn. De ontmoeting lag in handen van Mellouki Cadat, werkzaam bij Movisie maar ook grondlegger van een hecht multicultureel netwerk in de Indische Buurt in Amsterdam, waar veel maatschappelijk initiatief ontstaat. De kennismaking laat zien op een satellietbeeld van Google Earth waar we vandaan komen: een groot spinnenweb van Brazilië tot Rusland, van Somalië tot Zeist. En nu samen in de bar van Miranda en Ramon.

Indische Buurt
De Indische buurt waar Mellouki Cadat zelf woont telt zo’n 25.000 inwoners. Een grote wijk met een hoog percentage allochtone inwoners (60 %). Er is veel sociale woningbouw. In de afgelopen 15 jaar heeft Mellouki Cadat bijgedragen aan het vormen van krachtige communities. Zij ondersteunen mensen met goede ideeën die iets bijdragen aan de buurt. Mellouki vertelt van Assadaaka (dat vriendschap in het Marokkaans betekent) een groep autochtone en autochtone mensen die allerlei activiteiten organiseren. En van de gezamenlijke herinrichting van het Makassarplein.
Wat de Indische buurt bijzonder maakt is dat een aantal mensen zich met hart en ziel inzet. Zij kunnen elkaar gemakkelijk vinden en ‘dragen’ de netwerken. Zij hebben een eigen perspectief en eigen groep om zich heen. De één werkt bij de gemeente (en zegt: “mijn fiets is mijn kantoor” ), de ander woont er en zet zich vrijwillig in en weer een ander werkt vanuit een netwerk/organisatie met een concreet doel. Maar de overeenkomst is, dat iedereen er passie in stopt, iedereen steunt op zijn/haar eigen netwerk en iedereen weet dat mensen samenbrengen aandacht (en dus tijd in de vorm van contact) kost.

Erken het gelijk van de ander
Met zoveel culturen is het gemakkelijk om elkaar ergens te verliezen. De grondhouding van mensen zoals Mellouki is: ‘erken het gelijk van de ander’. Je kunt keihard gaan voor je eigen gelijk, maar dan raak je de ander kwijt. Benoem het gelijk van de ander en verplaats je in die visie. Dat brengt begrip van daaruit kan de brug naar je eigen opstelling ontstaan.

Het vliegwiel
In de Indische Buurt vallen verschillende vormen van samenwerking (meedenken, meedoen, meebeslissen) samen. Vanuit deze ervaring ontstond het vliegwiel doe-democratie. In het overlappende deel is de samenwerking het sterkst. Zie https://www.movisie.nl/artikel/vliegwiel-doe-democratie

Ervaringen uit de groep
We nemen de ervaringen van de groep onder de loep aan de hand van drie verhalen: een verhaal waarbij het heel goed lukte om een multi-(of inter-)culturele initiatief of activiteit op te zetten. Een ervaring waarbij het fout liep. En een ervaring waarbij het ‘blijft hangen’ maar niet stroomt. De spiegels van de groep leggen universele wetmatigheden bloot. Zoals: niet in protocollen denken, geen “dat ga ik even regelen”-houding, en pas op voor “gratis”, want gratis heeft geen waarde.

Vier tips voor krachtige multiculturele communities:
1) Ontmoet Zoek vooral de change agents op. Luister, stel vragen. Neem de tijd om het gelijk van de ander te horen.
2) Hoe multicultureel is je eigen kring? Bouw aan je eigen multiculturaliteit. Zorg dat je de interculturele samenleving ‘belichaamt’.
3) Permanent werken aan laagdrempeligheid Communities bouw je niet met haast, maar met vele kopjes thee en aandacht. Wees nieuwsgierig naar het verhaal van mensen. Neem daar de tijd voor.
4) Je hebt een plek nodig Zorg voor een fysieke plek waar mensen zich welkom en veilig voelen.
De bar van Miranda en Ramon was zo’n plek.

Bruisen voor gevorderden – Gouda Bruist

Het is koud buiten, en ik loop door het historische centrum van Gouda, op zoek naar de Bar van Ramon en Miranda. Dit is een gezellige ruimte die de eigenaren beschikbaar stellen voor mensen die willen bijdragen aan meer creativiteit en verbondenheid in Gouda. Een perfecte locatie voor de bijeenkomst “Bruisen voor gevorderden” dus. Heleen van Praag van Gouda Bruist neemt ons mee in de praktijk van dit initiatievenknooppunt. Nu het aantal maatschappelijke initiatieven in Nederland stijgt, stijgt ook het aantal plekken waar je terecht kunt voor ondersteuning. Deze knooppunten zijn overal. Ze vormen als het ware een soort informeel ‘weefsel’ in de samenleving dat, op veel verschillende manieren maatschappelijk initiatief versterkt en verknoopt met instituties. Gouda Bruist (toen nog ideeënbrouwerij geheten) is met vijf mensen gestart in 2007, en nu –op 19 januari 2016- zijn er ruim 1400 actieve mensen betrokken die samen Gouda een stukje mooier maken. Tientallen ideeën, activiteiten en initiatieven zijn inmiddels opgepakt. De bijeenkomst van vanmiddag is de vierde in een reeks leersessie van en voor initiatievenknooppunten. Doel van deze bijeenkomsten is ervaringen uitwisselen en van elkaar leren.

Goudkistjes

Voor de deur van de bar valt me direct op dat er een minibieb hangt (een ruil-boekenkast) en een Goudkistje. Heleen zal later uitleggen dat er inmiddels al bijna 40 boekenkastjes hangen verspreid door Gouda en ook honderden Goudkistjes. De Goudkistjes zijn een soort off-line facebook. Mensen hangen dit bij hun voordeur en laten iets zien van hen zelf of wat ze belangrijk vinden. Een van de activiteiten in aanloop naar Gouda Bruist. Eenmaal binnen zie ik een groep van zo’n twintig mensen, allen geïnteresseerd in de werkwijze en de successen van Gouda Bruist. De deelnemers komen van allerlei soorten initiatievenknooppunten, van de Groene Motor uit Zuid-Holland, tot Vitale Verbinden uit Arnhem, het Erfgoedhuis Zuid Holland, Lokale fondsen Nederland en welzijns- en NME organisaties. Dit geeft direct de diversiteit weer aan verschillende soorten knooppunten die er zijn. Er zijn veel vragen, zoals
– Waar te beginnen, hoe vind je mensen die mee willen doen
– Hoe houd je de community levend, hoe houd je het enthousiasme vast
– Hoe zorg je voor continuïteit van het knooppunt
– Wat is de relatie met de gemeente
– Wat is de rol van geld

Laat stad en land bruisen

Heleen vertelt enthousiast over haar passie: “Laat stad en land bruisen”. Vanuit die gedachte is een groep van vijf bewoners in Gouda gestart met de Ideeënbrouwerij. Ze zijn het gewoon gaan doen, zonder vooropgestelde doelen (van aantallen etc), maar vanuit de grondgedachte: Er zijn veel mensen die het leuk vinden vanuit hun eigen passie ideeën te genereren en deze samen om te zetten in acties en initiatieven. Het “gewoon gaan doen” blijkt een van de succesfactoren achter Gouda Bruist. De essentie laat zich vatten in een eenvoudig plaatje. Centraal staat de bruisende stad (of buurt) en het organiseren van het proces. Dit doe je door ideeën te genereren, initiatieven of acties starten of de ontmoeting te organiseren. De ontmoeting is weer onderverdeeld in offline en online ontmoeting. In de PDF kun je lezen hoe dat precies werkt en staat een aantal inspirerende voorbeelden.

Organische ontwikkeling

Gouda Bruist bestaat nu uit een stichting (Gouda Bruist), de Ideeënbrouwerij (een sociaal onderneming) en tijdelijke of langdurige supporters en opdrachtgevers (woningcoöperaties, Stichting Doen, gemeente Gouda, wijkteams). Voor sommige acties is crowdfunding succesvol ingezet. Deze opzet betekent dat vrijwillig en betaald door elkaar heen lopen, op een organische manier. Stichting Doen bijvoorbeeld financiert een aantal van de activiteiten van Gouda Bruist. Bijzonder detail vind ik dat Stichting Doen zelf naar Gouda Bruist is gegaan, omdat zij een bijdrage wilde leveren aan de verdere ontwikkeling. De relatie met de gemeente is iets complexer. De gemeente Gouda had in 2010 een belangrijke stimulerende rol en droeg twee jaar bij aan de financiering. Dit werd weer stopgezet als gevolg van veranderingen in het beleid. Nu is de gemeente weer aan boord als een van de financiers van de nieuwe website die Gouda Bruist volgens een eigen format met andere knooppunten in een coöperatie ontwikkelt: Gebiedonline. Deze nieuwe website is niet alleen een digitale ontmoetingsplek voor mensen, maar fungeert ook als online broed- en marktplaats. De Ideeënbrouwerij wordt regelmatig ingeschakeld om ideeën en initiatieven te ontwikkelen rond een bepaald thema. Recent bijvoorbeeld rond de komst van vluchtelingen.

Van Passie-Partout tot Bruispunt

Heleen vertelt vol vuur over de werkwijze. De creativiteit in werkvormen en de bijzondere taal zijn -naast het gewoon doen- denk ik, ook een reden voor het succes. Een greep uit het woordenboek: Bruispunten (een open podium voor frisse ideeën), bruisplaatsen (fysieke ruimten voor ideeën en samenwerking), ideeënbrouwerijen (een creatieve bijeenkomst volgens de stappen brouwen, gisten, proeven, bottelen en schenken). Of de Passie-Partout en de Caleidoscoop van initiatieven. Kern is dat alles wat gebeurt aansluit bij wat mensen belangrijk vinden, waar hun passie ligt, uitnodigend is. Gouda bruist vanuit het hart. Er is een behoefte van mensen om daaraan mee te doen. En dat is waar community building begint.
Op de vraag of anderen die manier en taal ook “mogen” gebruiken antwoord Heleen bevestigend. Het gebeurt ook al. Gouda Bruist kent belangstelling vanuit andere plekken, en ook de terminologie wordt gebruikt. In het voorjaar 2016 komt een boekje uit waarin de hele BRUISmethode wordt uitgelegd en beschreven. Uiteraard heeft elke gemeente zijn eigen context en eigen manieren om het aan te pakken. Het begint bij een paar mensen (en dus niet instituties), die vanuit hún passie dit proces willen aanjagen. Een gemeente of organisatie kan dit niet zelf, maar wel stimuleren dat het gebeurt.
Wil je meer weten over Gouda Bruist? Kijk dan op goudabruist.nl , ideeenbrouwerij.nl , naar de presentatie of een eerder rapport over Bruisende stad of Buurt. Contact opnemen met heleen@ideeenbrouwerij.nl kan natuurlijk ook.

Ineke van Zanten
19 januari 2016

GreenWish Rinske @ OMOOC

Online vijfdelige collegereeks: Werken met maatschappelijk initiatief gestart op maandag 18 januari

logo omoocOp dit moment barst het in Nederland van de maatschappelijke initiatieven zoals energiecoöperaties, bewonersbedrijven, zorgcoöperaties en andere sociaal innovatieve wijkontwikkelingen. Deze initiatieven lijken waarde te creëren die leiden tot een duurzaam alternatief voor het huidige economische systeem, de afgebouwde verzorgingsstaat en het traditionele politieke bestel. Ook bedrijven en overheden zien steeds meer de waarde van deze initiatieven in.

Hoe komt het dan dat er naar schatting slechts 1 op de 9 van de circa 10.000 initiatieven succesvol is? Wordt het niet tijd om beter te onderzoeken onder welke voorwaarden maatschappelijke initiatieven structureel succes kunnen boeken? Antwoorden op deze vragen, praktische tools, tips en handvatten om direct toe te passen vind je in de online collegereeks Werken met maatschappelijk initiatief die is gestart op maandag 18 januari vanaf 12.00 uur.

In deze online collegereeks kijken we samen met sprekers als Jan Jonker (hoogleraar duurzaam ondernemen bij Radboud Universiteit Nijmegen), Rinske van Noortwijk (directeur Greenwish) en Koos Janssen, burgemeester gemeente Zeist, specifiek naar de initiatieven, en naar de interactie en samenwerking – of het gebrek daaraan – tussen enerzijds maatschappelijke initiatieven en anderzijds de gemeenten. Wat zijn typische barrières voor initiatieven, en hoe nemen ze die succesvol? Welke mechanismen staan succes in de weg, en welke faciliteren succes? Wat zouden initiatieven zelf kunnen verbeteren? Waar gaat het mis bij de gemeenten? En vooral: waar zit de ‘mismatch’ en hoe kunnen we dit op effectieve wijze oplossen? GreenWish Rinske @ OMOOC

De collegereeks is bedoeld voor bestuurders, raadsleden en ambtenaren. We willen hen helpen om op duurzame wijze met maatschappelijke initiatieven aan de slag te gaan. Om deze reden lichten we casussen op gemeenteniveau uit. Het vertrekpunt is het maatschappelijk initiatief. De course laat zien hoe initiatiefnemers te werk (kunnen) gaan, wat goed lukt, en waar ze nog tegen aan lopen. De casuïstiek van initiatiefnemers staat centraal. Daarom is deze course ook interessant voor initiatiefnemers van maatschappelijke initiatieven. Bij de deelnemers is geen voorkennis vereist.

Meld je aan via: www.omooc.nl en/of voor meer informatie download de flyer

 

 

——————————————————————————–

Over de initiatiefnemers

De omooc Werken met maatschappelijk initiatief is tot stand gekomen in samenwer­king met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Greenwish en is geproduceerd door de Vereniging voor OverheidsManagement, Public Cinema en Publiek Denken.

Over Omooc

Omoocs zijn videocolleges (circa 8 tot 12 minuten) die een verhaal vertellen op een frisse inspirerende manier. De naam omooc is een samentrekking van twee dingen. Ten eerste MOOC, afkorting voor Massive Online Open Course, een belangrijke ontwikkeling in het onderwijs. Ten tweede, de ‘o’ van overheid, want dat is waar de online colleges over gaan.

Omooc is een nieuwe manier van kennis delen in de publieke sector. Een course van omooc bestaat uit vijf of acht online videocolleges. Opgebouwd rond een actueel thema en gegeven door toonaangevende sprekers. De videocolleges  kunnen via omooc.nl op elk moment bekeken worden.