Analyse Duurzame Dinsdag 2020

Duurzame Dinsdag 2020 – Een Ander Fundament

Gaan we terug naar het ‘oude normaal’ of komen we duurzamer, socialer en uiteindelijk ook economisch sterker uit deze periode van crisis en transitie?

Op 1 september is het Duurzame Dinsdag, de Prinsjesdag van de Duurzaamheid. Vernieuwende initiatieven uit de samenleving worden op verschillende manieren onder de aandacht gebracht van politiek Den Haag. Onder de 454 initiatieven van dit jaar zijn opvallend veel ‘game changers’. Uit een analyse van deze initiatieven blijkt dat we economische groei niet langer meer als hét medicijn zien voor een beter leven. De mens is onlosmakelijk deel van de natuur. Er klinkt een roep om een ander fundament, andere uitgangspunten, dat gaat verder dan ‘verduurzamen van het bestaande’.

Lees en download hier het hele analyse rapport van 454 duurzame initiatieven van Duurzame Dinsdag 2020:

Download hier direct de pdf-versie van het analyse rapport (9mb)

Bekijk hier de presentatie van de analyse mocht je hem gemist hebben tijdens de livestream van Duurzame Dinsdag 2020:

In opdracht van: Duurzame Dinsdag
Powered by GreenWishNL

Katja-Staring-DailyGreenspiration

Met AchtertuinTV deel je inspiratie uit je eigen achtertuin

Geniet je ook zo van alle mooie initiatieven die nu voorbij komen? Van boodschappenservices om mensen in de zorg te ontlasten tot samen mondkapjes maken of initiatieven om andere mensen een hart onder de riem te steken: de creativiteit is eindeloos. Initiatiefnemen in tijden van Corona, hoe doe je dat? Katja Staring is initiatiefnemer van het platform Daily Greenspiration en ‘groene publiciste’. Toen de wereld stil viel kreeg ze het idee voor AchtertuinTV. Dat is een tv-format via Instagram, waarin iedereen inspiratie uit de eigen achtertuin kan delen. Het werd binnen een mum van tijd succesvol. Hoe kwam ze op het idee en hoe pakte ze het aan? Ineke van Zanten en Rinske van Noortwijk van Greenwish interviewden haar.

AchtertuinTV?

“Toen 12 maart de lockdown begon, viel alles stil. Niet alleen voor mij, maar veel mensen zonder een vitaal beroep zaten ineens thuis. Mijn agenda raakte leeg, afspraken gingen niet door en ik raakte mijn focus een beetje kwijt. Tegelijkertijd wilde ik ook iets betekenen. Ik zag zoveel mooie initiatieven voorbijkomen, dat wilde ik óók. Ik wilde mezelf en anderen wat afleiding geven in deze quarantaine-tijd.

Toen kreeg ik een Eureka-momentje: AchtertuinTV. Daarmee creëerde ik een concept om weer nieuwe skills te leren als contentmaker, in contact te blijven met mensen, zichtbaar te zijn en te netwerken als ondernemer. En last but not least om de goede moed erin te houden door met wat leuks bezig te zijn.

Het idee lijkt eenvoudig, maar het gaat om de diepere laag: we doen het samen. Ik geloof heel erg in de kracht van natuur. Want ook in deze tijd vol stress gaat die door. De bloesems aan de bomen, de vlinders, de vogels. Via AchtertuinTV kunnen we samen vanuit onze achtertuinen genieten van de lente en van het creatief buiten bezig zijn rond je eigen huis. Iedereen kan korte filmpjes maken. Als je die op Instagram deelt met de hashtag #achtertuinTV dan doe je al mee., Als je maar inspiratie voor anderen brengt vanuit je eigen tuin. Van deze filmpjes maak ik een paar keer per week een uitzending. Ook andere instagrammende tuinvrouwen delen regelmatig tips: van moestuinieren op strobalen tot balkontuinieren. Het loopt als een trein. Steeds meer mensen doen mee, geweldig.”

achtertuinTV

In een paar dagen van idee tot live gaan, hoe doe je dat?

“Tja, ik ben begonnen bij mezelf. Mijn vak is journalistiek en doelgroep-communicatie, dat doe ik al meer dan 25 jaar. De laatste jaren heb ik mijn focus helemaal gelegd op groen en natuur. Via Daily Greenspiration heb ik een online-community opgebouwd. Ik blog, deel tuin- en natuurtips en ben actief op social media. Ik krijg energie van de interactie met mensen. Via mijn netwerk lukte het snel mensen te mobiliseren om hun eerste filmpjes voor AchtertuinTV op te sturen. Ook kreeg ik gelijk aandacht van media, waarin ik mijn verhaal mocht vertellen. Daarna ging het vanzelf.”

Gewoon beginnen dus?

“Gewoon beginnen, dat is mijn manier van doen. Ook toen ik een aantal jaar geleden besloot niet meer te werken voor organisaties die de oude economie aanhangen. Dat maakte me steeds ongelukkiger. Op een gegeven moment viel het kwartje. Ik wilde in mijn werk alleen nog maar dingen doen waar – in mijn ogen – de wereld beter van wordt. Ik keerde terug naar waar ik als kind al zo blij van werd: de natuur, en dan vooral de planten.

Instagram kwam toen net op, en ik vond het interessant dat te gaan ontdekken. Ik bedacht Daily Greenspiration. De naam zegt het al: daily is elke dag wat online zetten. Daarmee zette ik mezelf op scherp. Ik leg de lat vaak net een beetje te hoog. Daarmee daag ik me zelf uit. Voor mij werkt dat.

Mijn netwerk groeide en er haakten mensen uit alle delen van de wereld aan. Ik had volgers van Nepal tot Finland, van guerilla gardeners tot natuurillustrators. Het leek me een aardig idee om groene influencer te worden en maakte er een site bij. Zo kwam alles wat ik had geleerd en ontdekt tijdens mijn levensreis samen. Mijn communicatieskills die ik de afgelopen decennia op had gedaan op werkelijk alle fronten, mijn liefde voor natuur, het buiten zijn, de interactie met mensen, vanaf niks iets opbouwen: het leidde me naar wat ik nu doe. Naast AchtertuinTV en Daily Greenspiration schrijf ik boeken.  ‘Avontuurlijk Tuinieren’ verscheen vorig jaar. De titel ‘Maak je eigen jungle’ gaat over dieren in de tuin en komt eind mei uit. Er zitten nog meer publicaties en plannen in de pen. Ook maak ik artikelen en foto’s voor websites, socials en groentijdschriften. Gaandeweg heb ik mijn missie gevonden en doe ik nu alleen nog maar dingen die daarbij passen. Die focus maakt me gelukkig.”

Was je niet bang dat het zou mislukken?

“Ik heb een enorme drang om te leren in de praktijk. Als iets niet lukt, zie ik het niet zo gauw als een mislukking, maar als iets waarvan ik kan leren. Het brengt me naar een volgende stap. Bovendien loopt alles altijd anders dan je voren kunt bedenken. Het helpt wel dat ik gezegend ben met een goede basis aan zelfvertrouwen en extreem veel energie.”

Wat zou je anderen adviseren die een eigen initiatief willen starten?

“Begin, ook als je het nog niet precies weet. Gaandeweg kom je van alles tegen. Als je je druk blijft maken om alles dat mis kan gaan, dan werkt dat verlammend. Als je tien beren op de weg bedenkt, kom je er achter dat je ze niet allemaal tegenkomt, maar de onvoorziene beer nummer elf en twaalf misschien wel. Ga het uitproberen. Noem je project een pilot. Dan mogen er dingen mislukken, want dat worden dan leerervaringen.

Eigenlijk gaat het vooral om durven doen. En als je niet zoveel zelfvertrouwen hebt, probeer dat dan te winnen, door behapbare stappen te zetten. Als het anders uitpakt, zeg dan niet tegen jezelf ‘ik ben mislukt’. Juist teleurstellingen zijn belangrijk om stil bij te staan en om van te leren. Het klinkt misschien als een cliché, maar zo werkt het toch.”

Foto: Anne Marie Olde Daalhuis

Eerder verschenen op blog van Het Kan Wel

draai naar de nieuwe economie

Klein geld voor risicovolle initiatieven

“Het is moeilijker om € 15.000,- te krijgen, dan een miljoen.” Al vele jaren klinkt uit de koffer van Duurzame Dinsdag het signaal hoe lastig het is om relatief kleine bedragen gefinancierd te krijgen. Tegelijk klinkt het geluid dat er “overal in Nederland geld te vinden is voor maatschappelijk initiatief”. GreenWish onderzoekt deze schijnbare tegenstelling en stelt de volgende vraag:

Zijn er genoeg financieringsmogelijkheden voor duurzame innovatieve initiatieven die zoeken naar een kleine financieringsimpuls, met een lange doorlooptijd en een hoog risicoprofiel. Het gaat dan om een financieringsvraag tot € 50.000,- een aanlooptijd van ongeveer 10 jaar waarbinnen bijvoorbeeld leningen moeten worden terugbetaald en de kans is aanwezig dat dat niet gaat lukken. Juist in deze categorie zit grote innovatiekracht zo is de ervaring.

Completer aanbod van financiering

Financiers hebben ook doelstellingen: zij zien hun investering graag duurzaam renderen. Van innovatieve concepten is minder makkelijk in te schatten of ze zullen slagen en wat de impact zal zijn. Ze moeten hun markt vaak zelf nog creëren en dat kost tijd. Crowdfunding is vaak hun enige optie. Ook bestaat het idee dat ‘technische snufjes’ (technische producten met MKB-potentie) makkelijker financiering vinden dan sociaal duurzame initiatieven. Dit, omdat de business cases complexer zijn. Als we innovatie een warm hart toedragen, hebben we een financieringsstelsel met lef nodig. Als dat niet zo is, dan opent dit het gesprek naar een completer financieringsaanbod.

Ben jij zo iemand?

Heb jij een financieringsvraag, of heb jij er een gehad en was dat makkelijk of moeilijk? Wij zijn op zoek naar de verhalen van initiatiefnemers. Ook gaan we langs bij financiers, zowel subsidieloketten, banken als fondsen. Hoe kijken zij tegen dit dilemma? De uitkomsten leggen we voor aan het ministerie van I&W en financiers. Wil je meepraten of op de hoogte blijven van het resultaat, laat het ons weten.

Duurzame Dinsdag 2019 - fotocredit: Cindy van Rees

Duurzame Dinsdag breekijzer voor duurzame initiatieven.

Op de eerste dinsdag in september is het Prinsjesdag van de duurzaamheid, ofwel duurzame dinsdag. Een koffertje met honderden baanbrekende duurzame initiatieven wordt aangeboden aan de regering. Die neemt deze koffer bloedserieus. Hoe meer initiatieven in de koffer, hoe sterker het geluid. Jouw idee of initiatief kan erbij zijn! Je kunt je tot en met 3 juni aanmelden.

Wat is Duurzame Dinsdag

Duurzame Dinsdag verzamelt duurzame ideeën en initiatieven. GreenWish zoekt elk jaar naar trends en ontwikkelingen in duurzaamheidsland en maakt daarvan een analyse. Op de eerste dinsdag van september krijgt de Staatssecretaris van Milieu, mevrouw Stientje van Veldhoven, deze koffer met initiatieven en de trendanalyse aangeboden. Beleidsmakers en politici gebruiken dit en zoeken persoonlijk contact met diverse inzenders. De Ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zijn nauw betrokken.

Initiatieven geven een inkijkje in de toekomst

Alle inzendingen dragen bij aan een betere wereld en veel ervan zijn innovatief. Ze zijn hun tijd vooruit. Ze zeggen iets over de toekomst en daar kan je veel van leren. Zo zagen we al heel lang geleden allerlei deel-concepten aankomen (auto’s, gereedschap, speelgoed, zorgmaterialen) of ‘urban-mining’ het winnen van grondstoffen uit afval, zoals medicijnen uit afvalwater. Maar ook bijvoorbeeld kweekvlees, energie-opwekkende ramen, buurt-composteerders, fiets-deel-apps die openbaar vervoer gaan vervangen, belletjesgordijnen in rivieren om plastic af te vangen of thee van bloemen in akkerranden om boer en natuur te steunen.

Nieuwe organisatievormen

Ook zagen we nieuwe organisatievormen. Zo herontdekte men coöperaties, om  samen energie op te wekken, zorg te delen, natuur te beheren en voedsel te verbouwen. Een paar jaar geleden zagen we de eerste ‘virtuele mode’ komen en de eerste initiatieven die werken aan zorgvuldige krimp van de economie. Als je iets wilt weten over de toekomst, kijk dan goed waar mensen nu mee bezig zijn.

Research & Development afdeling van de samenleving

Wij zeggen altijd: Duurzame Dinsdag is de R&D afdeling van de samenleving. Maar lang niet alles lukt, of wordt groot. Zo gaat het altijd met innovatie. Je moet heel veel uitproberen, om te weten wat dan wél werkt. Maar als we nieuwe onderwerpen vaker zien terugkomen in sociaal ondernemingen, dan weten we dat we op de goede weg zijn. Het zijn voorbodes van wat er komen gaat. Als je dit weet, dan kan je daar als beleidsmaker of politicus op gaan voorsorteren. Dan kan je duurzame innovaties sneller groot helpen maken.

Daarom wordt de koffer van Duurzame Dinsdag ook steeds vaker door allerlei instanties geraadpleegd. We werden bijvoorbeeld vorig jaar door de Belastingdienst gebeld en gevraagd naar welke trends uit initiatieven relevant zijn voor het werk van de belastingdienst. Illustratief is wat Ad Vlems, initiatiefnemer van Ecodorp Boekel ons vertelde: “Tien projecten uit de Koffer van Duurzame Dinsdag kregen extra begeleiding van het Ministerie. De rijksambtenaren die ons begeleidden, nodigden later hun nieuwe directeur uit voor een bezoek aan ons ecodorp. Na een gesprek van anderhalf uur zei hij: ‘Als landelijke regelgeving jullie tegenhoudt, laat het weten, want dit moet doorgaan!”

Landingsplaatsen voor de toekomst

Het mooie van de inzendingen van Duurzame Dinsdag is dat ze de nieuwe wereld ‘voorleven’. Ze laten zien hoe het anders kan. Door het nieuwe zichtbaar te maken, kunnen anderen hun voorbeeld volgen. Ze maken landingsplaatsen voor de toekomst. Mocht je daar deel van uit willen maken, of iemand willen tippen. Dat kan! Tot en met 3 juni kun je je idee, initiatief of onderneming aanmelden.

GreenWish maakt de analyse van Duurzame Dinsdag in opdracht van het Ministerie van IenW (Impulsprogramma Duurzaam Initiatief) en het Ministerie van LNV (Programma Jong Leren Eten). Dit blog is eerder verschenen op HetKanWel.nl

Kunstpost: Dit zijn de voordelen van kunst in de wijk

In deze tijd waarin veel mensen op een kruispunt in hun leven staan, is er -al dan niet noodgedwongen- ook ruimte voor reflectie. Misschien vraag je je af wat je zelf graag wilt. Of wellicht heb je een sluimerend idee, iets waar je al een tijdje mee rond loopt en is dit wel hét moment om dat idee serieus te nemen. Ineke van Zanten en Rinske van Noortwijk van GreenWish spraken een aantal mensen die al eerder in het diepe zijn gesprongen om hun idealen te realiseren en delen deze interviews via hetkanWEL. Hubertine Langemeijer is de eerste. Zij maakt met haar initiatief KunstPost, kunst in de wijk zichtbaar. In stadsdeel Haagse Hout is haar missie om kunst en kunstenaars uit de wijk een plek te geven en daarmee ook creativiteit en levendigheid te stimuleren: kunst verbindt en geeft een andere kijk op de wereld

KunstPost: hoe kwam je op het idee?

“Eigenlijk min of meer bij toeval. Zomer 2007 kwam in Anneloes Groot tegen. Zij is kunstenares en wilde meer doen met kunst en cultuur in de wijk en had ideeën over exposities en festivals. Voor mij vielen dingen toen samen. Ik ben goed in regelen en organiseren en ik heb altijd iets gehad met kunst. Mijn moeder nam mijn zusje en mij vroeger vaak mee naar het Gemeentemuseum. Daar kwam mijn liefde voor kunst tot leven. Kunstenaars hebben een totaal eigen manier van denken, daar voel ik me bij thuis. Ze werken zonder concessies te doen aan de verwachtingen van anderen, waardoor ze heel dicht bij zichzelf staan. Ik zie dat veel mensen -juist door die concessies- steeds meer van zichzelf vervreemden. Dat was ik zelf steeds minder bereid om te doen. Ik wilde leven vanuit mijn hart. Starten met Kunstpost was voor mij een manier om dat te kunnen doen.”

Bij KunstPost zijn nu zo’n 125 kunstenaars aangesloten, die samen exposeren, workshops organiseren en creatieve sessies geven. In tijdelijk panden bieden we werkruimtes aan. Recent is een pand gesloten vanwege regels rond brandveiligheid. We zijn nu weer op zoek naar een nieuwe plek. Voor ons is dat wezenlijk. Ons verdienmodel draait ook voor een groot deel op de inkomsten uit verhuur en niet op subsidies”.

Moest je moeilijke keuzes maken? Bijvoorbeeld je baan op zeggen?

“Nee niet echt. Ik heb altijd al voor mezelf willen beginnen. Daarom deed ik ook op de HEAO een juridisch-economische opleiding. Ik wilde als ondernemer een brede basis hebben.

Na mijn studie heb ik eerst bij veel verschillende werkgevers gewerkt. Ik kon mijn draai niet vinden omdat ik een beelddenker ben. Ik paste niet in het hokje van de functie, dus ik schreef ik me in als ZZP-er. KunstPost is stapje voor stapje ontstaan. Het is organisch gegroeid van een idee aan de keukentafel tot wat het nu is. KunstPost heeft mij gevonden zou je kunnen zeggen.”

Kun je er nu van leven?

“Het hangt ervan af hoe hoog je de lat legt. In de eerste jaren zat ik in het bestuur van de stichting en kon ik daardoor niet betaald worden. Dat ging wringen. Ik stopte er mijn ziel en zaligheid in. Sinds 2012 ben ik directeur en krijg ik een bescheiden vergoeding, onder het minimumloon. Het is dus niet veel, maar samen met de inkomsten van mijn partner kunnen we hier als gezin van leven. Bovendien ben ik opgegroeid in een gezin waarin we met weinig geld rondkwamen. Bij ons thuis was veel tweedehands. Dat is bij mij thuis nog steeds zo. Hier ben ik trots op. Ook KunstPost is met tweedehands spullen ingericht. Ik kan met weinig geld leven en me rijk voelen. De vrijheid om te doen waar je goed in bent, zelf je tijd kunnen indelen en zien dat het werkt, geeft mij meer voldoening dan een nieuwe inrichting of een dure vakantie.”

Wat heeft het jou gebracht?

“Ik heb zelfvertrouwen en ben gelukkig met het leven zo het nu is, want ik leef op mijn manier en doe wat ik goed kan. Ik heb ook respect opgebouwd in de wijk. Dat is prettig. Ik word gezien en KunstPost wordt erkend als vaste waarde in de wijk. We zijn meer dan een clubje kunstenaars. Mensen van de gemeente komen bij ons op bezoek om te zien hoe en wat wij in de wijk doen en welke ideeën we hebben om de wijk leefbaarder te maken.

Kun je je voorstellen dat je zou stoppen?

“Nee, tenzij het echt niet anders kan. Dit is mijn missie in het leven.”

Wat zou je anderen adviseren die een eigen initiatief willen starten?

“Doe iets dat na aan je hart ligt en waarvoor ze je ’s nachts wakker mogen maken. Het is een kwestie van een lange adem, het is niet makkelijk. Je moet door muren heen omdat veel dingen verkokerd zijn, waardoor ze in het begin niet mogelijk zijn. Wij laten zien dat het wel kan en dat het werkt. Daarna gaan deuren makkelijker open.

Het heeft mij geholpen om mensen om me heen te verzamelen die een soortgelijk pad lopen, een eigen initiatief hebben en net iets verder zijn dan ik. Met zulke mensen sparren geeft mij inzichten, nieuwe ideeën en de zin om door te gaan.

Ik ben begonnen omdat ik er zin in had, tijd had en het een beroep deed op wie ik ben en wat ik kan. Geld is nooit een drijfveer in de keuzes die ik maak. Telkens komt er iemand op mijn pad die me helpt, ondersteunt zodat het lukt en meehelpt zodat het wel kan; iemand die in KunstPost en in mij gelooft en ook wil dat het slaagt. Daar ben ik best dankbaar voor. Samen maken we het verschil.”


Credits: Foto inzet door Marcel Bourret – Foto 1 Danielle Davidson –  Foto 2 Lisa di Camplidit
Dit blog verscheen eerder op HetKanWel