Blade-Made | foto door: Denis Guzzo

Inspiratie voor het Tweede Kamerdebat Circulaire Economie

Woensdag 16 april is in de Tweede Kamer een commissiedebat over circulaire economie.  De vraag naar producten en grondstoffen neemt wereldwijd toe. Daarom werkt de overheid samen met het bedrijfsleven, kennisinstituten, natuur- en milieuorganisaties, overheden, vakbonden, financiële instellingen en andere maatschappelijke organisaties om zuiniger en slimmer met producten en grondstoffen om te gaan. Het doel: een volledig circulaire economie in Nederland in 2050.

Wat speelt er in de samenleving

In Nederland zijn er duizenden ondernemingen actief binnen de circulaire economie. Ze maken nieuwe grondstoffen uit lokale materialen. Ze herwinnen grondstoffen uit afval. Ze ontwerpen producten zo, dat deze na gebruik eenvoudig opnieuw benut kunnen worden. Ze verlengen de levensduur van producten met ruilen, delen en repareren. Kortom, deze bedrijven zorgen ervoor dat waardevolle materialen in Nederland blijven of hier gewonnen kunnen worden. Hiermee wordt Nederland onafhankelijker van grondstoffenstromen uit andere landen. Het zijn bedrijven van de toekomst. Ze creëren zinvolle werkgelegenheid, zijn innovatief en lokaal.

Echter, in de praktijk komt de circulaire economie nog onvoldoende van de grond. Vrijwel alle circulaire ondernemingen hebben het (te) zwaar of vallen uiteindelijk zelfs om. Hier liggen kansen.

De urgentie om deze kansen te pakken groeit. De geopolitieke spanningen hebben direct te maken met de beschikbaarheid van grondstoffen. Dit werd bij de laatste ICER-rapportage dubbel onderstreept.

Geopolitiek draait steeds meer om grondstoffen. Wereldleiders vechten erom, markten schudden op hun grondvesten”.

Volgens het PBL is de Nederlandse economie nu te afhankelijk van levering van cruciale zeldzame materialen uit verre landen, waaronder China. Zo gaat 13% van ons materiaalgebruik naar de zorg. Dat maakt ons kwetsbaar.

Als we streven naar strategische autonomie en onszelf van betaalbare grondstoffen willen blijven voorzien. Als we willen voldoen aan de nieuwe regels uit de EU. Als we willen voldoen aan onze eigen doelstelling voor CO2 besparing. Dan is het nu nodig om te investeren in bedrijven en sectoren die dit mogelijk maken.

De kansen

De techniek staat klaar, maar het speelveld is nog niet gelijk. Circulaire producten en grondstoffen zijn momenteel duurder dan virgin grondstoffen. Gerecycled plastic is duurder dan plastic van olie. Gerecyclede textiel is duurder dan textiel van virgin materiaal. Het is mogelijk om circulaire zonnepanelen te maken, maar niet-recyclebare panelen met PFAS uit China zijn goedkoper.

De prijs van virgin grondstoffen wordt kunstmatig laag gehouden. Er gaat nu tussen de 40 en 46 miljard aan subsidies naar de fossiele sector[1], waar slechts 89 miljoen geïnvesteerd wordt in CE[2].  Hier zit de ruimte om te investeren in de innovatieve technieken die ons land autonomer en toekomstbestendiger maken.

Wat is er nodig:

In de kern gaat het om: grondstoffengebruik verminderen, grondstoffen vervangen door hernieuwbare, levensduur verlengen en hoogwaardige verwerking. En dit in alle sectoren en beleidsvelden.

Ten behoeve van het Kamerdebat  lichten we een aantal maatregelen uit, die voor een brede groep ondernemingen verschil maken.

  • Investeer in het bouwen van netwerken en nieuwe ketens met deze innovatieve, circulaire ondernemers. De ondernemingen zijn gebaat bij sterke netwerken. Onmisbare wegvoorbereiders zoals Het Versnellingshuis en Noorderwind doen al jaren belangrijk werk. Het is nodig om de financiering van dit werk te borgen;
  • Versterk bedrijven die circulair werken en last hebben van een ongelijk speelveld door een prijsverschil met virgin. Dit kan door circulaire oplossingen stevig op te nemen in de SDE ++ subsidie. De subsidie kan het prijsverschil nivelleren, waardoor prijs voor inkoop geen argument meer is.
  • Red direct de grotere textiel recyclers van faillissement vóór de UPV-textiel ingaat. De UPV textiel zorgt ervoor dat textielproducenten ook verantwoordelijk zijn voor het afvalstadium van hun producten. Ze moeten vanaf 2026 zelf het afvalbeheer gaan organiseren en betalen. Nederlandse textielbedrijven zijn erbij gebaat, als we onze textiel recyclers in positie hebben gebracht/gehouden;
  • Creëer meer ruimte voor investeringen die nodig zijn om in sectoren circulaire doorbraken te kunnen creëren. Zoals bijvoorbeeld een centraal sorteer-en wascentrum voor textiel, een fabriek voor matras recycling of een centrale plek om de gigantische stroom aan laminaat hoogwaardig te verwerken. Verhoog de subsidie Circulaire Ketenprojecten, die zwaar is overtekend.

[1] https://nos.nl/artikel/2490599-fossiele-sector-krijgt-tussen-39-7-en-46-4-miljard-euro-subsidie-nog-meer-dan-gedacht

[2] https://www.rvo.nl/subsidies-financiering/dei/circulaire-economie

Presentatie Trendrapport Duurzame Dinsdag 2024

Bekijk hier onder wat er in het koffertje dit jaar zit en welke trends en aandachtspunten wij zien in deze
korte presentatie van het trendrapport van Duurzame Dinsdag 2024:

Presentatie trendrapport Duurzame Dinsdag 2023

GreenWish maakte het rapport samen met 31 collega’s. Belangrijke onderwerpen: gemeenschapskracht, klimaatrechtvaardigheid, je verbonden voelen met alles wat leeft. Initiatieven zijn toekomstverkenners, de nieuwe wereld krijgt vorm in de samenleving. Daarom beleidsmakers en politiek: Luister naar wat daar wil ontstaan!

Bekijk de presentatie van het Trendrapport hier:

Trendrapport Duurzame Dinsdag 2023

Op 5 september 2023 vieren we de 25ste editie van Duurzame Dinsdag. Demissionair minister Rob Jetten neemt het koffertje in ontvangst, waarin niet alleen duurzame initiatieven zitten, maar ook het Trendrapport waarin we de initiatieven tegen het licht houden en duiden.

GreenWish maakte het rapport samen met 31 collega’s. Belangrijke onderwerpen: gemeenschapskracht, klimaatrechtvaardigheid, je verbonden voelen met alles wat leeft. Initiatieven zijn toekomstverkenners, de nieuwe wereld krijgt vorm in de samenleving. Daarom beleidsmakers en politiek: Luister naar wat daar wil ontstaan!

Het trendrapport is gemaakt in opdracht van het Impulsprogramma Duurzaam Initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het programma Jong Leren Eten van het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit

Lees en download hier het rapport (pdf-versie) van Duurzame Dinsdag 2023.

Bekijk hieronder de presentatie van het trendrapport:

 

Trendrapport Duurzame Dinsdag 2022

“Stap in het onbekende”

Analyse van 291 duurzame initiatieven van Duurzame Dinsdag.

Vandaag is het Duurzame Dinsdag. Minister Rob Jetten heeft namens het Kabinet het duurzame koffertje met bijna 300 duurzame inzendingen en het trendrapport dat we maakten van alle inzendingen in ontvangst genomen.

We hebben deze editie van het trendrapport ‘Stap in het onbekende’ genoemd. Initiatieven roepen op om onze manier van leven drastisch te veranderen. Zij doen dat, zonder precies te weten wat er gebeurt en wat de risico’s zijn. Er is moed nodig om te gaan denken en werken vanuit een totaal ander perspectief: integraal en buiten de hokjes. Dat vraagt iets van ons allen. Initiatieven roepen iedereen, maar vooral politiek en overheid op om mee te springen.

Het trendrapport is gemaakt in opdracht van het Impulsprogramma Duurzaam Initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het programma Jong Leren Eten van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

Lees en download hier het hele analyse rapport (pdf-versie) van Duurzame Dinsdag 2022.

Bekijk hieronder de presentatie van het trendrapport:

 

Maak plaats voor collectieve woonvormen

Wat is het toch moeilijk om als groep particulieren een woonvorm te bouwen. Of het nu om hofwoningen voor senioren gaat, kleine erfdeelprojecten, ecodorpen, of houtbouw appartementengebouwen, het is een ein-de-loos gevecht met instanties. Terwijl iedereen ziet dat het resultaat veel meerwaarde heeft. De projecten zijn duurzamer, socialer en blijven dat ook.

Daar moet verandering in komen vond Liezelot Nagtegaal. Zij wil politici en beleidsmakers wakker schudden en zorgen dat zij actief ruimte gaan maken voor collectieve woonvormen.  Zie op de website Ruimte voor collectief wonen inspiratie voor verkiezingsprogramma’s en Woonvisies, een kennisplatform én mooie voorbeelden waar het uiteindelijk  lukte. GreenWish steunt het project van harte en onderschreef het Manifest. Wie volgt?

Duurzame Dinsdag 2017 Presentatie (prezi)

Duurzame Dinsdag 2017 – Prezi

Duurzame Dinsdag 2017 presentatie analyse van 488 initiatieven.

Lees de volledige analyse hier. >

6 redenen om je initiatief aan te melden bij Duurzame Dinsdag

Op 5 september is het weer Duurzame Dinsdag. Op deze dag wordt een goed gevulde koffer van maatschappelijke en duurzame initiatieven aangeboden aan de staatssecretaris van het Ministerie van IenM. Jouw initiatief kan daar in zitten. Maar waarom zou je dat eigenlijk willen?  Zes  redenen waarom meedoen aan Duurzame Dinsdag handig is.

1             Je initiatief is zichtbaar

Op de website van Duurzame Dinsdag kun je je initiatief aanmelden. Daarmee heb je een extra online plek met groot bereik om zichtbaar te maken wat je doet.

2             Je initiatief draagt bij aan de analyse van trends

Maatschappelijke initiatieven geven een kijkje in de wereld van morgen. Initiatiefnemers lopen vaak voorop. Ze houden zich bezig met wat later heel gewoon wordt. Hoe dat zit? Je leest het hier. Ook dit jaar maakt GreenWish weer een analyse van relevante ontwikkelingen en trends. Er is meer kennis nodig over initiatieven uit de praktijk. De analyse geeft inzicht in wat er nodig is, om deze beweging te laten groeien. Wil je hier meer over weten? Bekijk dan de analyse van 2016.

3             Je initiatief komt onder de aandacht van de politiek

De signalen uit de analyse worden besproken met een aantal politici tijdens het debat op Duurzame Dinsdag. Dat kan leiden tot een beter klimaat voor maatschappelijk initiatief. Zo werd vorige jaar met Kamerleden gesproken over een soort ‘overbruggingskrediet’ voor sociaal ondernemers.  Ook actievere matching tussen initiatieven en reguliere bedrijven kwam aan de orde. Jaarlijks levert de Koffer input voor een Groene Spreekuur met leden van de Vaste commissie Infrastructuur en Milieu. Dit leidt soms tot moties, zoals in het geval van biologische bestrijdingsmiddelen. Initiatiefnemers dachten hierover mee.

4             Je initiatief komt onder de aandacht van beleidsmakers

Het Ministerie van IenM en EZ werkt steeds vaker samen met initiatieven van uit de samenleving. Een aantal van de initiatieven uit de koffer van Duurzame Dinsdag zal later worden uitgenodigd voor een match making markt. Hier bestaat de mogelijkheid om te spreken met ambtenaren van verschillende ministeries.

5             Je initiatief  komt in nieuwe netwerken

Op verschillende plekken in Nederland worden later in het jaar regionale Duurzame Dinsdag bijeenkomsten georganiseerd. Als je je initiatief aanmeldt bij Duurzame Dinsdag word je daarvoor uitgenodigd. Op deze bijeenkomsten kun je je netwerk uitbreiden, gelijkgestemden ontmoeten en advies krijgen als je daar behoefte aan hebt.

6             Je initiatief maakt kans op een prijs

O ja, je kan natuurlijk ook prijzen winnen! Dit jaar worden zes prijzen uitgereikt. Er is een algemene duurzaamheidsprijs. En er zijn 5 themaprijzen te winnen: de LIDL Voedselprijs, VHG Groenprijs, de ENGIE Jongerenprijs, Greenchoice Energieprijs en de Asito sociale innovatieprijs. Je maakt kans op een geldbedrag, en actieve ondersteuning door de sponsoren van Duurzame Dinsdag. Een mooie manier om met deze bedrijven en organisaties in contact te komen. En last but not least: Genomineerd worden voor een van de prijzen geeft erkenning en status. Hier vind je de genomineerden en prijswinnaars van vorig jaar.

Doe je ook mee? Meld je initiatief dan aan. Dan zorgen we samen voor nog meer aandacht voor maatschappelijk en duurzaam initiatief en sociaal ondernemerschap. En slaan we een brug tussen initiatieven, overheid en bedrijfsleven.