In alles zit energie

Dit zesde blog, uit de reeks “Zes trends die je kon zien aankomen”, gaat over energie en verscheen op 10 mei op de blog van VoordeWereldvanMorgen

Veel mensen zijn bezig met duurzame energie. In de analyses van Duurzame Dinsdag is het al jaren lang het meest voorkomende thema. Dat lokaal opgewekte energie groot gaat worden, was voor het eerst duidelijk zichtbaar bij Duurzame Dinsdag en GreenWish rond 2010. Dat begon natuurlijk met veel initiatieven op het gebied van wind en zonne-energie. Maar nooit nam de overvloed aan andere vormen van energieopwekking af. De categorie energieopwekking is de meest veelzijdige. Slimme ondernemers blijven zoeken naar andere vormen.

Rick Claassen ontwikkelde op zijn balkon in Amsterdam een smeltoven voor plastic afval op zonnewarmte. Zijn drijfveer was in eerste instantie niet de zonne-energie, maar een manier om plastic een nieuw leven te geven. Een test in Kenia leverde meervoudige waarde: minder plastic afval, nieuwe schoenzolen en meer werkgelegenheid. Maar het stickertje ontwikkelingshulp paste hem niet. Zijn nieuwe focus werd dat hij zelfs in het noordelijke Zweden de zonnewarmte als energiebron wilde laten functioneren.

Beweging is energie

Mensen zien mogelijkheden voor het opwekken van energie in alles wat beweegt. Er zit energie in de beweging van klapdeuren op school (4.000 keer per dag), de naafdynamo van een fiets, de remenergie van treinen, een lift die op en neer gaat, en zelfs in sportschoolapparatuur. Maar ook de lucht die wordt verplaatst door auto’s op snelwegen, in tochtstroom in huis, of de wind die tussen hoge gebouwen giert. Of het bewegende water in afvoerpijpen of in het riool door schoepenradaren en de stroming in rivieren en eb en vloed. Beweging is energie.

Energie uit brood

Naast het willen benutten van bewegingsenergie, ziet men energie in afval: biokorrels in mobiele wc’s die gebruikt kunnen worden als brandstof, het benutten van magnetische velden, organisch restafval van boerderijen dat dient als biobrandstof en verschillende vormen van biogasinstallaties. Mooi voorbeeld daarvan is BroodNodig, een kleine biovergisting installatie voor bakkers. Bakkers moeten meer brood bakkend dan ze verkopen, en houden zo altijd brood over. Door dit te vergisten wordt biogas geproduceerd, waarmee de bakker vervolgens zijn ovens kan stoken.

Plant-e

Plant-e is jong bedrijf dat een proces heeft bedacht om energie uit levende planten op te wekken. Plant-e is in 2015 door het World Economic Forum uit­geroepen tot een van de meest vooruitstre­vende ter wereld. Dat is goed nieuws en een prestigieuze onderscheiding. In totaal kregen 49 bedrijven uit tien lan­den de pioniersprijs. Plant-e werd gekozen uit meer dan 500 technologie startups.

Plant-e werkt al enige jaren aan de uit­vinding. Het initiatief zat in de Duurzame Dinsdag koffer van 2014, maar viel toen niet in de prijzen. Ze zaten al eer­der op de radar van GreenWish en in 2013 kregen we de gelegenheid om Plant-e te faciliteren. In het begin werden de initiatiefnemers niet echt serieus genomen (elektriciteit uit planten?) en was het lastig om de eerste stappen te zetten, om believers en kapitaal te vinden.

Innovatie lijkt onhaalbaar

Dit bewijst dat innovaties tijd nodig hebben om zich te ontwikkelen. En het bewijst dat het soms lastig is om innovatie al in een vroeg stadium te herkennen en te erkennen. ‘Echte’ innovatie lijkt vaak onhaalbaar en onrealistisch. En die haalbaarheid is juist vaak een selectiecriterium bij prijsvragen en financie­ring.

Op die manier komen veel ideeën komen niet van de grond. Vaak hebben mensen zelf niet de middelen om het idee uit te voeren. Soms strandt het bij een prototype. Maar hoe zou het zijn, als we de trend doorzetten en het gemakkelijk maken (met universiteiten en hogescholen) om ideeën uit te werken en te testen? Als we een deel van de innovatiegelden stoppen in deze prachtige galerij van creativiteit uit de samenleving? Wie weet welke verrassende energiebronnen er beschikbaar komen!

Ook een goed idee?

Als je een baanbrekend, goed idee hebt, vertel het de wereld. Via Duurzame Dinsdag kun je jouw initiatief onder de aandacht brengen van politiek en beleidsmakers. Op 6 september wordt de Koffer aangeboden aan het kabinet.

Ineke en Rinske

Ineke van Zanten en Rinske van Noortwijk hebben in 2003 GreenWish opgericht en maken zich sterk voor meer ruimte voor duurzaam initiatief. Twitter: @inekevanzanten @RinskeGreenWish en @GreenWishNL