6 trends die je kon zien aankomen: #2 voedsel

Dit blog verscheen op 12 april op de blog van VoordeWereldvanMorgen

Nieuwe initiatieven zijn vaak een voorbode van een ontwikkeling die later gangbaar wordt. Ze geven ons een kijkje in de toekomst. Zo zijn Ineke van Zanten en Rinske van Noortwijk als oprichters van GreenWish – dat ruimte voor duurzame initiatieven faciliteert – sinds 2003 bij meer dan duizend van die initiatieven betrokken geweest. Dat heeft geleid tot een mooie, brede blik op het veld van sociale en duurzame initiatieven. Aan hen vroegen we een aantal trends te selecteren die ze jaren geleden al van veraf zagen aankomen. De tweede trend gaat over voedselverspilling.

Voedsel weer terug in de keten

Ongeveer vijf jaar geleden viel het ons op dat er ineens steeds meer initiatieven en ideeën rond voedselverspilling kwamen. Niet alleen bij GreenWish maar ook op andere plekken ontmoetten we mensen die zich druk maakten over het feit dat zoveel voedsel op de afvalberg belandde en daar wat aan gingen doen. Deze voorlopers gaven aan dat het tijd was voor verandering. Een mooi voorbeeld van zo’n initiatief is Kromkommer. De initiatiefneemsters waren in 2012 nog bezig met een studievak rond voedselverspilling en wonnen met hun idee voor “het redden van groenten” de Syntens Co-creatie prijs van Duurzame Dinsdag. Het winnen van die prijs bracht alles in een stroomversnelling; het idee werd een onderneming. Inmiddels brengt Kromkommer verschillende smaken soep op de markt van groenten die anders weggegooid zouden worden.

Ook het initiatief Voedselmarkt is zo’n voorbeeld dat al jaren geleden is gestart. De Voedselmarkt voorkomt dat voedsel op de afvalberg belandt en behoudt zo de waarde in de keten. Twee vissers zagen dat veel van hun vangst lang bleef liggen in koelhuizen. Het werd nooit verkocht. Dat was voor hen aanleiding om een online marktplaats te starten. Bedrijven die partijen voedsel over hebben kunnen dat op deze manier eenvoudig aan andere bedrijven verkopen.

Opgepakt door supermarkten

Supermarkten en bedrijven hebben de aandacht voor voedselverspilling de laatste jaren opgepikt. Sinds kort verkoopt supermarkt keten Jumbo bijvoorbeeld ook soepen van “kromme” groenten en de Albert Heijn verkoopt al een tijdje fruit en groenten die er iets minder mooi uit zien tegen een gereduceerde prijs. De supermarktketen lanceerde een app, waarmee je kunt zien welke producten tegen de houdbaarheidsdatum aanzitten en die je vervolgens goedkoper kunt aanschaffen.

Ook buiten Nederland is de strijd tegen voedselverspilling gaande. Op de markt in Brussel worden de overschotten na een marktdag sinds begin dit jaar niet langer vernietigd. De honderden kilo’s fruit en groenten die overblijven, worden ingezameld. Via een speciale website kunnen sociale organisaties dit voedsel bestellen. In Frankrijk gaan ze nog een stapje verder. Sinds eind vorig jaar is daar een wet van kracht die het supermarkten verbiedt voedsel weg te gooien!

Restaurants

Een aantal van die Initiatiefnemers vragen ook aandacht voor voedselverspilling in de horeca. Het initiatief FoodieBag (een van de winnaars van Duurzame Dinsdag in 2013) heeft mooie meeneem-doosjes ontwikkeld. Restauranteigenaars kunnen zo hun gasten de mogelijkheid bieden overgebleven eten mee naar huis te nemen. De FoodieBag was volgens ons de eerste met dit idee in Nederland, inmiddels zijn er meerdere alternatieven op de markt. En natuurlijk restaurant In-Stock in Amsterdam, waar je maaltijd helemaal wordt gemaakt van producten die anders je bord nooit zouden halen.

Wat kun je zelf doen?

Consumenten zijn de grootste verspillers: 42% van al het voedsel dat in de prullenbak verdwijnt, gooien we zelf weg, vooral uit angst voor de naderende houdbaarheidsdatum. Op de tweede plek komen de producenten met 39% (dit zijn getallen uit 2014). Ben je nieuwsgierig naar hoeveel voedsel wordt verspild in bijvoorbeeld 20 seconden? Kijk dan eens op de World Food Clock; het is nog meer dan je misschien al denkt. Kijk hier voor handige tips om slimmer in te kopen, slimmer te koken en slimmer te bewaren.

Ook een goed idee?

Als je een baanbrekend, goed idee hebt, vertel het de wereld. Via Duurzame Dinsdag, waar GreenWish  aan meewerkt, kun je jouw initiatief onder de aandacht brengen van politiek en beleidsmakers. Elk jaar worden de aangemelde initiatieven op de eerste dinsdag van september aangeboden aan een bewindspersoon in het Duurzame Koffertje. Volgens ons heel belangrijk, omdat hierin signalen zitten voor de toekomst. De Koffer voor 2016 is open: aanmelden kan hier. Op 6 september wordt de Koffer aangeboden aan het kabinet.

Ineke en Rinske

Ineke van Zanten en Rinske van Noortwijk hebben in 2003 GreenWish opgericht en maken zich sterk voor meer ruimte voor duurzaam initiatief. Twitter: @inekevanzanten @RinskeGreenWish en @GreenWishNL

Foto: Food Waste Fiasco door Sean Aranda cc.